AFFA-nın ögey övladları - Palan döyəcləməyə davam
11.03.2025 - 12:18
AFFA-nın ögey övladları - Palan döyəcləməyə davam

Azərbaycan futbolunda fiasko davam edir. Hətta hər ötən gün daha da betər hal alır. 

Söhbət təbii ki, hakimlikdən gedir. Səviyyə biabırçı sözünün kifayət etmədiyi dərəcəyə düşüb. Yanlış qərar verənlər, qərar verməkdən qorxanlar, aşkar epizodlarda belə VAR-ın müdaxiləsinə ehtiyac duyanlar və VAR-ın müdaxiləsi ilə də səhv edənlər... 

Bu mövzu barədə yüzlərlə yazı yazılıb, dəfələrlə efirlərdə müzakirələr gedib. Amma düzələn heç nə olmayıb. 

Mən isə mövzuya fərqli cəhətdən yanaşacam. Öncəliklə, bildiyiniz kimi, yalnız Premyer Liqa və ölkə kubokunun oyunlarını yox, həm də I Liqa ilə II Liqa matçlarını da yerindən izləyirəm. Bütün görüşlərin statistik məlumatlarını qeyd edirəm, məsələn, bu qarşılaşmada 5 küncdən zərbə, 8 ofsayd, 12 qapıya zərbə olub və s. 

Ötən mövsümdən bu barədə ciddi əziyyət çəkirəm. Top aşkar şəkildə qapı xəttini müdafiə olunan komandadan tərk edir, amma hakim qapıdan zərbə təyin edir. Bu halla son 1 ildə azı 15 dəfə qarşılaşmışam. Əgər mən bunu media tribunadan, epizodun baş verdiyi nöqtədən azı 100 metr uzaqdan rahat görürəmsə, 4 nəfərlik hakimlər briqadası necə bu qədər səhv edə bilir? 

Üstəlik, yan xət hakimlərinin əksəriyyəti son zamanlarda demək olar ki, heç bir iş görmür. Top meydanı tərk edəndə laynsmanlar baş hakimin qərarını gözləyirlər. Yalnız onun qərarından sonra bayraqlarını sağa və ya sola qaldırırlar. Hətta epizodların bir çoxunda top oyuna daxil ediləndən sonra bayraq havaya qalxır. Bu, sizə adi gələ bilər. Amma ciddi problemdir. Çünki oyunu izləyən hər kəs qərarı açıq şəkildə görməlidir. Lakin bunu yalnız top meydana qayıdanda görə bilirik. 

Dəfələrlə yan xətt hakiminin qərarını referiyə görə dəyişdiyinin də şahidi olmuşam. Top qapı xəttini tərk edir, epizoda 5-10 metr yaxınlıqda olan laynsman bayrağı ilə küncdən zərbəyə işarə edir. Amma referi onun qərarını bəyənmir, xoşlamır və ya ondan dəfələrlə uzaq məsafədən daha yaxşı görür və qapıdan zərbə təyin edir. Uzatmağa ehtiyac da yoxdur, açın oyunların icmallarına baxın. Özünüz hər 5 oyunda azı 7-8 belə epizod görəcəksiz. 

Bunlar hələ xırda məsələlərdir. I Liqada baş məşqçinin hakimin qərarından sonra sakit tonda “niyə penalti vermədiz?” sualını ünvanladığı üçün qırmızı vərəqə ilə cəzalandırıldığını da görmüşəm. Yan xətt hakiminin hücum zamanı epizodu GÖRMƏDƏN qərar verdiyini də. 

Düzünü demək lazımdır, Əliyar Ağayev və briqadasının idarə etdiyi oyunlarda rahat şəkildə futboldan zövq ala bilirəm. Onların iştirak etdiyi matçlarda hər xırda qayda pozuntusuna vərəqə verilmir, mübahisəli epizodlar minimum səviyyədə olur. Təbii ki, onlar da insandırlar və onların da yanlış qərarları yaşana bilir. Amma ciddi və matçın axarına kəskin təsir edəcək yanlışlıqları kifayət qədər azdır. 

“Turan Tovuz”un başına açılan oyunlar, “Zirə”nin aylarca hakimlərdən çəkdiyi çilələr barədə dəfələrlə danışmışıq. İndi sıra gəlib son həftələrin oyunlarına. 

“Kəpəz”lə oyunda “Neftçi”nin futbolçusu Bassalu Sambuya qırmızı vərəqə verildi. Dəxlisiz bir epizodda. Amma niyəsə ötən gün keçirilən “Araz-Naxçıvan” – “Qarabağ” oyununda fitlər susdu, VAR yoxa çıxdı, orta intensivliklə şiplərlə irəli nağılı (bax) birbaşa adam boğmağa, üzə zərbə endirməyə qədər irəlilədi. Mikroskopla incələyib Sambuya qırmızı verən VAR “Qarabağ”ın futbolçularını görəndə ortadan itdi. Qəti şəkildə Felipe Santosu dəstəkləmirəm. Elə qırmızı vərəqəni də almalıydı, haqqı idi. Amma 10-15 nəfər dava edir, yumruqlar havada uçursa, bir futbolçunu günahkar çıxarmaq doğru deyildi. 

Epizodu dəfələrlə izləmişəm. Benzianın etdiyi hərəkət nədir? Buna təxribat deyilir. Hələ Santosa şapalaq vuran Veşoviçi demirəm. Elə bil belə də olmalıymış kimi, braziliyalını şapalaqla vurur və itələyir. Çox keçmədən Elvin Cəfərquliyev Santosun boğazından tutub onu boğur. Musa Qurbanlı isə rəqibinə yumruq vurmaq üçün göstərdiyi səyi azca oyununda göstərsəydi, ən azından “Qarabağ” Avropa Liqasında 36 komanda arasından 36-cı olmazdı. Santosa qırmızı verildi, amma ağdamlıların 4 futbolçusu sonadək meydanda qaldı. 

“Qarabağ”ın avrokubok oyunlarına baxın, hər dəfə qırmızı vərəqə alırlar. Çünki yerli çempionatda hakimlər o qədər güzəştə gediblər ki, futbolçular istər-istəməz buna uyğunlaşıb. Avropada oynayanda da eyni tempdə çıxış edirlər və 2 oyundan bir qırmızı vərəqə ilə cəzalandırılırlar. 

Ağdamlıların bu tip şeylərə ehtiyacı yoxdur. Komandanın azarkeşlərindən, klubdan, Qurban Qurbanovdan soruşsaz, hər kəs belə hallara qarşıdır. Onların heç biri çirkin planın parçası olmaq istəmirlər.

Onsuz da “Qarabağ” istədiyi halda hər komandaya azı 5 top vuracaq gücdədir. Daha hakimlər niyə belə edir? Adamı futboldan iyrəndirirlər. Əziz Kamal Umudlu, qırmızı verməyə qorxursansa, niyə hakim olmusan? 

Ümumiyyətlə, De Bleker bu epizod barədə nə deyəcək? “Aranın sakitləşməsi üçün kimsə qovulmalı idi. O da “Araz-Naxçıvan”ın futbolçusu oldu”? Niyə təsadüf nəticəsində hər dəfə “Araz-Naxçıvan”, “Neftçi”, “Turan Tovuz”dan kimsə qovulur? Digərləri doğmadırsa, bunlar ölkə futbolu üçün ögey övladlardır?

Hakimlik bəşəriyyət tarixinin yaranmasından günümüzədək gələn ən qədim peşələrdəndi. Həmçinin vacibliyi ilə çox məsuliyyətli işdi. Cəsarətsiz insanlar bu işi görməməlidi. 

Əgər görəcəksə, hər keçən gün futboldan soyuyacağıq. Necə ki, “Xəzər Lənkəran”ı “Rəvan”la oyunda “qətl etdilər”, Fariz Yusifov “Neftçi”ni “Azərsun Arena”da “basdırdı” və “Qəbələ”nin çempionluğuna imkan verilmədi... Özünüzə gəlin bəylər, belə idarəçilik olmaz.