Topaz Premyer Liqasından hakimlərin penalti təyin etməyə meylli olmaları diqqət çəkir. Elə mövsümün ikinci yarısının ilk iki turunun hərəsində 3 dəfə belə cəzanın tətbiq edilməsi də gözdən yayınmır. Apasport.az saytının apardığı hesablamalara görə, 11 metrlik cərimə zərbələrinin çoxluğunda son 11 mövsümün ən yüksək göstəricisi əldə olunub.
2004-cü ildən – Azərbaycan futbolunda yeni dönəmin başladığı, xeyli yeni klubun yarandığı, bəzilərinin adlarını dəyişib, yeni həyata başladığı vaxtdan 11 il ötür. Məhz bu müddəti – 2004/05 mövsümünün startından bu günədək baş tutan Premyer Liqa qarşılaşmalarında təyin olunan penaltilərlə bağlı araşdırmalar bəzi maraqlı məqamları ortaya qoydu.
Cari mövsümdə baş tutan 91 qarşılaşmada (təbii ki, nəticəsi ləğv olunan matçlar hesaba alınmamaqla) 31 dəfə “ağ nöqtə”ni göstərən referilər orta hesabla hər matçda 0,34 penalti təyin edib. Bu isə müqayisə edilən 11 mövsümün ən yüksək göstəricisidi. Bunadək rekord 2012/13 mövsümünə aid idi – 0,30. Ən aşağı rəqəm isə 2010/11 mövsümündə qeydə alınıb – 0,15.
Ümumilikdə isə 11 mövsümdə 454 penalti qərarı verilib. Bu da hər oyuna 0,22-yə bərabərdi. Bu zərbələrdən 343-ü, yəni təxminən 3/4-ü dəqiq olub. 2009/10 mövsümündə dəqiqlik 88 faizi də adlayıbsa, 2011/12 mövsümündə 62 faizə bərabər olub.
Mövsüm |
penalti |
Dəqiq |
Dəqiqlik faizi |
oyun |
Hər oyuna orta penalti sayı |
2004/05 |
49 |
37 |
75,51% |
288 |
0,17 |
2005/06 |
43 |
35 |
81,40% |
182 |
0,24 |
2006/07 |
31 |
24 |
77,42% |
155 |
0,20 |
2007/08 |
44 |
31 |
70,45% |
181 |
0,24 |
2008/09 |
38 |
31 |
81,58% |
182 |
0,21 |
2009/10 |
34 |
30 |
88,24% |
192 |
0,18 |
2010/11 |
29 |
24 |
82,76% |
192 |
0,15 |
2011/12 |
50 |
31 |
62,00% |
192 |
0,26 |
2012/13 |
58 |
40 |
68,97% |
191 |
0,30 |
2013/14 |
47 |
35 |
74,47% |
180 |
0,26 |
2014/15 |
31 |
25 |
80,65% |
91 |
0,34 |
Cəmi |
454 |
343 |
75,55% |
2026 |
0,22 |
Araşdırılan 11 il ərzində ən çox penalti vuran komandalar da üzə çıxıb. “Ədliyyə” və ABN-nin belə şans qazanmadığı müddətdə prinsipial rəqiblər “Neftçi” və “Xəzər Lənkəran” hamıdan çox – müvafiq olaraq, 55 və 46 dəfə “ağ nöqtə”yə yaxınlaşıb. Amma cənublular rəqibindən daha dəqiq olub. 2004-cü ildən indiyədək penalti vuran 25 komanda arasında ən çox belə imkan qazanan “onluq”da ən yüksək dəqiqlik “İnter”ə məxsusdu.
Baxmayaraq ki, “bankirlər” son illərdə, xüsusilə də avrokuboklarda penalti vura bilməməklə diqqət çəkir. İlk “onluğ”un ən zəif penalti vuranı isə “Bakı”dı. Paytaxtın eyniadlı təmsilçisi 18 dəfə qol şansını qaçırıb.
Bütün klubların deyil, ən çox penalti vuran 10 komandanın müqayisə olunmağının səbəbi isə cəmi 1-2 və ya 3-4 şans qazananların faiz göstəricisinin 11 illik dövr üçün obyektiv qiymətləndirməyə kifayət etməməsidi.
yer |
klub |
penalti |
Dəqiq |
Dəqiqlik faizi |
1 |
Neftçi |
55 |
43 |
78,18% |
2 |
Xəzər Lənkəran |
46 |
37 |
80,43% |
3 |
Bakı |
43 |
25 |
58,14% |
4 |
Qəbələ |
38 |
28 |
73,68% |
5 |
Qarabağ |
37 |
30 |
81,08% |
6 |
İnter |
32 |
27 |
84,38% |
7 |
Simurq |
29 |
23 |
79,31% |
8 |
Turan |
28 |
22 |
78,57% |
9 |
AZAL |
24 |
19 |
79,17% |
10 |
Sumqayıt |
17 |
12 |
70,59% |
11 ildə 26 klub belə zərbə ilə cəzalandırılıb. “Şəmkir” isə penalti vuran, amma qapısına təyin olunmayan yeganə komandadı. Ən çox cəzalananların siyahısına “Turan” başçılıq edir – 41. “Bakı” isə qərblilərdən 5 penalti geri qalır. Amma Tovuz klubunun öz rekordu var. Onlar 14 belə zərbənin qol olmamağının sevincini yaşayıb. “Turan”ın qapısına təyin edilən penaltilərin təxminən 66 faizi dəqiq olub. “Neftçi” isə bu rəqəmin 69 faiz olması ilə öyünməlidi.
Ən çox cəzalanan 10 klub arasında uğursuzu “Kəpəz”di. Gəncəlilər penaltilərin 83 faizini buraxıb. “Turan” 14, “Neftçi” və “Simurq” 8, “Bakı”, “Xəzər Lənkəran” və “onluq”da olmayan “Rəvan” 7 dəfə rəqibin xətasını “bayram edib”. Cədvəldə olmayanlardan “Karvan”ın da, “İnter”, “Qəbələ” və “Qarabağ”ın 6 belə uğuru var.
yer |
klub |
penalti |
Dəqiq |
Dəqiqlik faizi |
1 |
Turan |
41 |
27 |
65,85% |
2 |
Bakı |
36 |
29 |
80,56% |
3 |
Xəzər Lənkəran |
31 |
24 |
77,42% |
4 |
İnter |
30 |
24 |
80,00% |
5 |
Qəbələ |
29 |
23 |
79,31% |
6 |
Simurq |
28 |
20 |
71,43% |
7 |
Neftçi |
26 |
18 |
69,23% |
8 |
Kəpəz |
24 |
20 |
83,33% |
9 |
Qarabağ |
23 |
17 |
73,91% |
10 |
AZAL |
23 |
19 |
82,61% |
Futbolçulara gəlincə, 11 ildə 196 oyunçu penalti zərbəsi vurub. Onlardan 14-ü 6 və ya daha çox şans qazanıb. Mütləq rekordçu isə 11 ildə 11 dəfə 11 metrlik nöqtəyə yaxınlaşan Zaur Ramazanova məxsusdu. “Qarabağ”ın futbolçuları Rəşad Sadıqovla Riçard Almeyda hərəyə 10 imkan qazanıb. Lakin onların hamısının qaçırdığı penaltilər də olub. Səhvsiz, qolla nəticələnən penalti sayında Əfran İsmayılov hamıdan öndədi – 8. Asen Nikolov 7, daha 3 oyunçu isə hərəyə 6 dəfə sərrast olub. Bahodir Nasimov 5, Nadir Nəbiyev 4 zərbədən 3-nü boşa verib. 10 futbolçu isə 2 dəfə xətaya yol verib.
yer |
futbolçu |
penalti |
Dəqiq |
Dəqiqlik faizi |
1 |
Zaur Ramazanov |
11 |
9 |
81,82% |
2 |
Rəşad Sadıqov |
10 |
9 |
90,00% |
3 |
Riçard Almeyda |
10 |
8 |
80,00% |
4 |
Georgi Adamiya |
9 |
7 |
77,78% |
5 |
Əfran İsmayılov |
8 |
8 |
100,00% |
6 |
Kənan Kərimov |
8 |
6 |
75,00% |
7 |
Asen Nikolov |
7 |
7 |
100,00% |
8 |
Adrian Neaqa |
6 |
6 |
100,00% |
9 |
Baçana Sxadadze |
6 |
6 |
100,00% |
10 |
Rəşad Abdullayev |
6 |
6 |
100,00% |
11 |
Branimir Subaşiç |
6 |
5 |
83,33% |
12 |
Flavio Aleks Valensio |
6 |
4 |
66,67% |
13 |
Miloş Zeçeviç |
6 |
4 |
66,67% |
14 |
Pathe Banqura |
6 |
4 |
66,67% |
Araşdırılan dövrdə 104 qapıçı penalti zamanı “çərçivə”də dayanıb. Onlardan 13-də bu rəqəm 10 və ya daha yüksəkdi. Ən çox isə Anar Nəzirovun qapısına 11 metrlik zərbə təyin edilib – 20 dəfə. Lakin bu penaltilərin 6-sı qolla nəticələnməyib. Millinin qapıçısı Kamran Ağayevin də hesabında buraxılmayan 6 belə zərbə var. Mütləq rekord isə 13 penaltidən yalnız 5-də qola üzülən Andrey Popoviçə məxsusdu. Siyahıda adı olmayanlardan Dmitri Kramarenko ilə Lukas Sapela da hərəyə 4, Kamal Bayramov, Saliou Diallo və, Pavel Doroşev 3 belə uğura sevinib.
yer |
qapıçı |
penalti |
Dəqiq |
Dəqiqlik faizi |
1 |
Anar Nəzirov |
20 |
14 |
70,00% |
2 |
Davud Kərimi |
19 |
15 |
78,95% |
3 |
Kamran Ağayev |
19 |
13 |
68,42% |
4 |
Amil Ağacanov |
16 |
14 |
87,50% |
5 |
Andrey Popoviç |
13 |
5 |
38,46% |
6 |
Georgi Lomaya |
13 |
9 |
69,23% |
7 |
Vitali Kovalyov |
13 |
8 |
61,54% |
8 |
Fərhad Vəliyev |
12 |
8 |
66,67% |
9 |
Saşa Stamenkoviç |
12 |
8 |
66,67% |
10 |
Rauf Mehdiyev |
11 |
8 |
72,73% |
11 |
Orxan Sadıqlı |
10 |
8 |
80,00% |
12 |
Ruslan Məcidov |
10 |
6 |
60,00% |
13 |
Tariyel Hüseynov |
10 |
7 |
70,00% |