Paralimpiya Oyunları: Yaranma Tarixi, Səbəbləri və Əfsanələri
05.09.2024 - 10:40
Paralimpiya Oyunları: Yaranma Tarixi, Səbəbləri və Əfsanələri

Paralimpiya Oyunları Nədir?

Paralimpiya Oyunları, fiziki məhdudiyyətləri olan idmançıların iştirak etdiyi beynəlxalq idman tədbiri olaraq, dünya miqyasında böyük əhəmiyyət daşıyan bir idman hərəkatıdır. Oyunlar həm idmanın inklüzivliyini təmin edir, həm də fiziki imkanları məhdud olan insanlara öz bacarıqlarını göstərmək üçün unikal bir platforma yaradır. Paralimpiya Oyunları cəmiyyətə dəyərli bir irs qoyan və insanlara ilham verən bir tarixə malikdir.

Yaranma Tarixi

Paralimpiya Oyunlarının yaranması İkinci Dünya Müharibəsi illərinə təsadüf edir. Müharibədən sonra fiziki imkanları məhdud olan qazilər üçün tibbi reabilitasiya proqramlarının bir hissəsi olaraq idman terapiyasının əhəmiyyəti artmağa başladı. 1948-ci ildə, İngiltərədəki Stok Mandevil xəstəxanasında çalışan neyrocərrah Sir Ludviq Quttmann, onurğa zədəsi olan müharibə qazilərinin fiziki və psixoloji reabilitasiyasını sürətləndirmək üçün idmanı müalicə prosesinə daxil etdi. O, idmanın bu qazilərə özlərinə inamı bərpa etməyə və cəmiyyətdə yenidən aktiv iştirakçı olmağa kömək edəcəyinə inanırdı.

1948-ci ildə Quttmann ilk olaraq "Stok Mandevil Oyunları"nı təşkil etdi. Bu yarışlar yalnız onurğa zədəsi olan qazilər üçün nəzərdə tutulmuşdu və daha çox oxatma kimi idman növlərini əhatə edirdi. Oyunlar sürətlə inkişaf etdi və 1952-ci ildə Niderland komandası da yarışlara qatıldı. Bu, artıq beynəlxalq yarışların əsasının qoyulduğunu göstərirdi.

1960-cı ildə İtaliyanın paytaxtı Romada ilk rəsmi Paralimpiya Oyunları keçirildi. Bu oyunlar artıq beynəlxalq səviyyədə tanınır və yalnız onurğa zədəsi olan idmançıları deyil, həm də digər fiziki məhdudiyyətlərə malik insanları bir araya gətirirdi. Romadakı bu oyunlardan sonra Paralimpiya Oyunları hər dörd ildən bir keçirilən və Olimpiya Oyunları ilə paralel şəkildə təşkil olunan bir idman tədbirinə çevrildi.

Paralimpiya Oyunlarının İnkişafı

Paralimpiya Oyunları tədricən daha da böyüyərək, müxtəlif idman növlərini əhatə edən və daha çox ölkənin qatıldığı qlobal bir idman tədbirinə çevrildi. Bu oyunlar artıq cəmiyyət tərəfindən daha çox dəstəklənir və televiziya yayımı vasitəsilə bütün dünyada izlənilir.

Paralimpiya Oyunları təkcə idman yarışı deyil, həm də inklüzivliyin, bərabərliyin və insan hüquqlarının ön planda olduğu bir hərəkatdır. Fiziki məhdudiyyətlərə malik olan insanlar üçün bu oyunlar özlərini dünyaya sübut etməyin bir yolu, həmçinin insanlara ilham verən bir platforma olaraq qalır.

Paralimpiya Oyunlarının Əsas Səbəbləri

Paralimpiya Oyunlarının yaranması və inkişafı bir neçə mühüm səbəbə dayanır:

  1. Fiziki Reabilitasiya: Paralimpiya Oyunları, fiziki məhdudiyyətlərə malik insanlara reabilitasiya prosesində böyük yardım edir. İdman terapiyası, həm fiziki, həm də psixoloji bərpanı sürətləndirmək üçün güclü bir vasitədir.
  2. İnsan Hüquqları və İnteqrasiya: Paralimpiya Oyunları, fiziki məhdudiyyətlərə malik insanların cəmiyyətə inteqrasiya etməsi və bərabər hüquqlara malik olmaları məsələsində böyük rol oynayır. Oyunlar, bu insanların potensiallarını göstərmək və cəmiyyətdə aktiv şəkildə iştirak edə bilmələrinin sübutudur.
  3. Motivasiya və İlham Mənbəyi: Paralimpiya Oyunları, cəmiyyətə ilham verən bir hərəkat olaraq, fiziki məhdudiyyətlərin insanların məqsədlərinə çatmasına mane olmadığını sübut edir. Paralimpiya idmançıları, öz qətiyyətləri və əzmləri ilə hər kəsə motivasiya verirlər.
  4. İdmanın Əhəmiyyəti: Paralimpiya Oyunları idmanın universal olduğunu və hər kəsin, fiziki məhdudiyyətlərdən asılı olmayaraq, idmanla məşğul ola biləcəyini vurğulayır. İdman sağlamlıq, sosial əlaqələr və şəxsi inkişaf üçün güclü bir vasitədir.

Paralimpiya Oyunlarının Əfsanələri

Paralimpiya Oyunlarının tarixi bir çox əfsanəvi idmançılarla zəngindir. Bu idmançılar yalnız öz idman növlərində deyil, həm də cəmiyyətdə mühüm rol oynayıblar. Onların əzmkarlığı və qələbə əzmi Paralimpiya Oyunlarının ruhunu əks etdirir.

  1. Tenni Qrey-Tompson (Böyük Britaniya): Tenni Qrey-Tompson, Paralimpiya Oyunlarının ən uğurlu idmançılarından biridir. O, öz karyerası ərzində 11 qızıl medal da daxil olmaqla 16 Paralimpiya medalı qazanıb. O, təkcə idman sahəsində deyil, həm də əlillik hüquqlarının müdafiəsi sahəsində böyük təsir göstərmişdir.
  2. Oskar Pistorius (Cənubi Afrika): Oskar Pistorius, ayaqlarını itirmiş bir atlet olmasına baxmayaraq, sprint qaçışında böyük uğurlar qazanmışdır. O, həm Paralimpiya Oyunlarında, həm də Olimpiya Oyunlarında iştirak edərək hər iki idman dünyasında böyük bir irs qoyub. Onun performansı cəmiyyətə fiziki məhdudiyyətlərin insanın güc və istedadını məhdudlaşdırmadığını göstərdi.
  3. Trişa Zorn (ABŞ): Trişa Zorn, Paralimpiya tarixinin ən çox medala sahib olan idmançısıdır. O, 41-i qızıl olmaqla 55 medal qazanıb. Üzgüçülük üzrə ixtisaslaşan Zorn, Paralimpiya Oyunlarında uzun illər boyunca üstün çıxış edib və Paralimpiya Oyunlarının simvoluna çevrilib.

Nəticə

Paralimpiya Oyunları, dünyaya fiziki məhdudiyyətlərin yalnız bir vəziyyət olduğunu və bunun heç kimin potensialını məhdudlaşdırmadığını göstərən bir hərəkatdır. Bu oyunlar fiziki məhdudiyyətlərə malik idmançılar üçün böyük bir motivasiya mənbəyi olmaqla yanaşı, cəmiyyətə də idman, inteqrasiya və iradənin gücünü göstərir. Paralimpiya idmançıları, öz əzmkarlıqları və bacarıqları ilə dünya idman tarixinə qızıl hərflərlə yazılmışdır.

 

writer photo
İsmayıl Xeyrullayev
0